Ur ger bennak àr ar yezh
Ar yezh :
brezhoneg bro-Gwened , da lâret eo ar brezhoneg a za get brezhonegourion ar Morbihan. A-gement ne ouiant ket kalz a dra àr rannyezh Morbihan ne vint ket lakaet ken diaes-se a-drugarez d'ar skritur peurunvan.
Unan ha ne oar ket doc'h ar rannyezh, a c'hell bout lakaet diaes get stummoù ne gaver ket paot er maez ag ar Morbihan.
Setu perak m eus lakaet e penn kentañ ar livr un nebeut notennoù evit displeg un nebeud stummoù lec'hiel.
Setu amañ neuze an notennoù a gaver er livr :
Ar stumm gwenedeg
Ar stumm «standart»
ha1 dad
da dad
Bras ous
bras out
genis
ganez/ganit
Doc'hous, doc'htoñ
ouzhit outañ
Ha kwelet m eus
Da welet m eus, gwelet m eus ac'hanout
hennezh aet ha lâret
hennezh aet ha debret an aval
Lâret a reas, pe eñ da lavaret
Debriñ a reas an avel, pe da zebriñ aval.
Get
Gant
Doc'h
ouzh
Evit ma vehe
Evit ma vefe
Pa vehe
Ma vije, ma vefe
Troiennoù gwenedeg :
Get a festoù en doa aozet Gilgamesh en e balez (p.34) : un droienn estlammiñ eo : Nag a festoù en doa aozet !
Get a vrikennoù brav a oa bet graet gete ! (ur bochad brikennoù.... !)
ar lost-gêr at : hañvalat ema korfet ar gouron-mañ doc'h Gilgamesh ! Ur stumm estlammiñ ivez :
hañval ema korfet....
hañvalat ema korfet .....!
kaerat ema mentet ! Na kaer ema mentet.
An tu-gourc'hemenn :
ur stumm kozh a gaver e gwenedeg kozh : en trede gour unan ha trede gour lies :
bezhit (bez-hit) bezhint (bez-hint) : ho parnoù bezhint fur , pezh a dalv ra vo fur ho parnoù.
Tro m eus bet da welet ar stumm-se er levroù kozh e rannyezh bro-Gwened. N'on ket gwall-sur penaos ema ret skriv ar stummoù-se e peurunvan.
Setu un nebeud titouroù arall àr ar yezh n'int ket bet lakaet e digoradur ma livr :
Ur stumm a za liesik genin eo ar stumm «a fehe bout», «a feher» :
«Ur furnezh ar brasañ a fehe bout» *
«ne fehes ket ha pout aon ag ar marv»**
Ar stumm-se a gaver stank er skridoù lennegel gwenedeg a glot get ar stumm lennegel galleg «ne saurait : *une sagesse qui ne saurait être égalée, **tu ne saurais avoir peur de la mort
N'eus ket a
Un isprid n'eus ket a hesk dezhoñ : a c'hell bout troet e galleg evel-mañ : un esprit intarissable.
Ar stumm-se a za plaen get ar vrezhonegourion a-vihan hag er skridoù lennegel. Klotiñ a ra d'ar liesañ get ar lost-gêr galleg -able :
ne vo ket a ev dezhoñ ( m boa klevet get ur brezhonegour a Vrec'h e-tal an Alre) : il sera imbuvable, on ne pourra pas le boire.
N'eus ket a dreizh dezhi : elle est infranchissable (une rivière).
Gwenedeg eo ha pas ken ? Perchañs n'eo ket. Perchañs ema anavet er-maez a vro-Gwened ?
Ar skorell na :
Ar skorell na a gaver er ger kenavo «ken na vo» a gaver plaen er rannyezh Gwened goude ken, bet ken, beta ken (jusqu'à, si bien que)
gortoz ken na : attendre que + verbe
bet ken na oa arriv en Uruk : jusqu'à qu'il arrive à Uruk.
Aon na : aon m eus na vehe arriv arriv un dra bennak getoñ : j'ai peur qu'il lui soit arrivé quelquechose.
Get aon na vehe ret kalafetiñ a-adwezh : de peur qu'il faille calfater a nouveau.
Penaos e vehe din :
Comment pourrais-je ?
1 An eil gour unan ha (ton, ta) a c’hell bout mesket gwezhavez get ha pe hag (et) a-gement n'int ket akourset doc’h ar stumm-se a vesko ur wezh pe div e-raok em ober doc'hti.